قبل از پرداختن به تفاوت برق تکفاز و برق سه فاز باید کمی در رابطه با آنها اطلاعاتی داشته باشید. از همین جهت تصمیم داریم با زبانی کاملا ساده و روان در مورد تفاوت و فرق برق تک فاز و سه فاز صحبت کنیم تا شما بیشتر با مفاهیم مربوط به این دو برق آشنا شوید.
وقتی بحث برق پیش کشیده می‌شود، موتورهای الکتریکی و صنایعی که وابسته به برق هستند مطرح می‌شوند. اکثرا افرادی که به سراغ خرید وسایل برقی می‌روند، اغلب دچار سردرگمی می‌شوند که از چه نوع برقی برای چنین دستگاه‌هایی استفاده کنند. فرق برق سه فاز و تکفاز و تفاوت بین موتورهای برق تکفاز و برق سه فاز مربوط به دو نوع برق متناوبی (AC) است که در مصارف خانگی و مصارف صنعتی بکار برده می‌شوند.
جریان متناوب یا AC چیست؟
AC یک نوع جریان برق به حساب می‌آید که جریان متناوبی دارد و جهت آن مداوم در حال تغییر کردن است و مقدار ثابتی ندارد. باید متذکر شد که جریان متناوب توسط دستگاهی به نام متناوب ساز درست می‌شود. این دستگاه یک ژنراتور محسوب می‌شود که برق تولید می‌کند و از قطع شدن آن در هنگام استفاده جلوگیری می‌کند تا جریان آن متناوب باقی بماند.
AC میتواند خود را به شکل چند موج ارسال کند. شکل‌های ارسال موج‌ها به صورت موج مربعی و مثلثی است. از کاربردهای جریان متناوب یا AC می‌توان به پریزهای برق اشاره کرد و دلیل استفاده از این جریان هم راحت‌تر بودن اتصال آن به مناطق مختلف به نظر می‌رسد.
استابلایزر چیست و چه تفاوتی در برق سه فاز و تک فاز دارد؟
استابلایزر را می‌توان ولتاژ دستگاهی در نظر گرفت که با استفاده از آن می‌توان متوجه شد که آیا یک وسیله برقی به جریان بی نوسان الکتریسیته دسترسی دارد یا خیر؟! در واقع می‌توان گفت استابلایزر به‌گونه‌ای است که پشت آن نوسان‌های ناگهانی و ذره‌بینی قرار می‌گیرد و آنچه به دستگاه برقی ما می‌رسد، جریان بی مشکل و صاف است. برای مطالعه دقیق تر و بیشتر در مورد این دستگاه ها، به مقاله ” استابلایزر چیست ؟ “ مراجعه کنید.
برق تک فاز چیست و فرق آن با برق سه فاز کدامست؟
برق تک فاز به جریانی گفته می‌شود که متناوب (AC) بوده و مصارف غیر صنعتی دارد و بیشتر برای مصارف خانگی و روشنایی و شرکت‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت برق تکفاز همین برقی است که در پریزهای منازل جریان دارد و جریان الکتریسیته را به‌طور متناوب و با فرکانس خاص به وسایل هدایت می‌کند. در ایران ولتاژ استاندارد 220 ولت در نظر گرفته شده و نکته اینجا است که در برق متناوب برخلاف برق مستقیم ولتاژ با قطع و وصل شدن روبرو خواهد شد. به همین استابلایزر تک فاز برای تثبیت ولتاژ این نوع برق استفاده می شود.
برق سه فاز چیست و تفاوت آن با برق تک فاز کدامست؟
برق سه فاز بیشتر در مصارف صنعتی کاربرد دارد و برای الکتروموتورها و دستگاه‌هایی که نیاز به تغذیه سه فاز دارند استفاده می‌شود. همانطور که از نام برق سه فاز مشخص است با سه عدد فاز روبه‌رو هستیم که توسط سه کنداکتور متفاوت به سیستم وارد می‌شوند. دقت داشته باشید که در برق سه فاز هر کدام از فازها 120 درجه نسبت به دیگری اختلاف دارند. پس به‌طورکلی می‌توان گفت برای برق منازل مسکونی و واحدهای اداری از برق تکفاز و برای کارگاه‌ها و کارخانه‌های صنعتی از برق سه فاز استفاده می‌کنند که مهمترین تفاوت و فرق برق سه فاز و تک فاز شمرده می شود؛ اما امروزه به دلیل وجود آسانسور و سایر مصرف‌های دیگر که نیاز به برق سه فاز دارند، از این برق در ساختمان‌های مسکونی نیز استفاده می‌شود. پس بدین ترتیب استابلایزر سه فاز ویژگی های متفاوتی خواهد داشت.
تفاوت یا فرق برق سه فاز و تک فاز + مزایا و معایب
میدانیم که تفاوت برق سه فاز و برق تک فاز باعث می شود که کاربرد هر یک فرق کند. مثلا استابلایزر و محافظ برق آسانسور متناسب با تک فاز یا سه فاز بودن برق آن باید اعمال شود. برق سه فاز با توجه به مسائلی که در بالا به شرح آنها پرداختیم، مزیت‌هایی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد؛ اما در عین حال فرق برق سه فاز و تک فاز در کاربرد آنها اثر مستقیم دارد. پس باید با اشراف بر مزایا، معایت و کاربردهای هر یک، تفاوت برق سه فاز و تک فاز را دریابیم:
برق سه فاز مزیت‌هایی بر برق تکفاز دارد. برای مثال یکی از مواردی که می‌توان به آن اشاره داشت، توان برق سه فاز است که بر خلاف تکفاز که توان لحظه‌ای آن ثابت نیست و وابستگی به زمان و دوره دارد، ثابت بوده و این موضوع برای دستگاه‌های صنعتی یک مزیت به شمار خواهد آمد.
همچنین برق سه فاز از لحاظ اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه تر از برق تکفاز است. در واقع باید گفت که با لحاظ کردن سیستم سه فاز AC می‌توان در مقدار آلومینیوم خطوط انتقال صرفه‌جویی بهینه‌ای انجام داد.
در خصوص تفاوتها و فرق برق سه فاز و تک فاز باید گفت که؛ سیستم سه فاز متعادل منبع سه‌پایه دارد (بدون در نظر گرفتن پایانه خنثی یا زمین) و اگر بخواهیم با ولت‌متر اندازه‌گیری ولتاژ را انجام دهیم، دامنه ولتاژ بین هر دو پایانه یکسان خواهد بود؛ در حالی که این ولتاژها هم‌فاز نیستند و می‌توان هر یک از سه ولتاژ را نشان داد که نسبت به دوتای دیگر 120 درجه اختلاف دارند.
علامت فاز هم به جهت ولتاژ بستگی دارد. رابطه‌ای که بین فازها است، نشان می‌دهد که مقدار لحظه‌ای ولتاژ یکی از فازها صفر و دو فاز دیگر باید نصف دامنه ماکزیمم خود را داشته باشند؛ یعنی هیچ لحظه‌ای وجود ندارد که توان لحظه‌ای کل بار صفر شود و در حقیقت ثابت بماند. این موضوع برای ماشین‌های چرخان یک مزیت محسوب می‌شود، زیرا در نتیجه ارتعاش و تکان خوردن، لرزش در ماشین‌ها کمتر به چشم خواهد خورد.
دیگر تفاوت برق سه فاز و تک فاز را می‌توان معایب متفاوت این دو نوع برق در نظر گرفت. برای مثال برق سه فاز، خطر برق‌گرفتگی دارد. خطر برق گفتگی توسط برق سه فاز چند برابر برق تکفاز است، البته دقت داشته باشید که خطر برق‌گرفتگی برق تکفاز خود به‌تنهایی خیلی خطرناک است و حالا در برق سه فاز این خطر چند برابر نیز خواهد شد؛ پس بهتر است اگر نسبت به امور برقی آگاهی و تخصص ندارید، این موضوع را به متخصص این زمینه بسپارید تا مشکلی برای شما پیش نیاید؛ شاید این مساله یکی از مهمترین فرق های برق تک فاز و سه فاز باشد که کمتر به آن پرداخته می شود. اما کاربردهای هر یک از نوع برق ها چیست؟
کاربرد برق تک فاز و سه فاز
همانطور که اشاره شد تفاوت برق سه فاز و تک فاز باعث خواهد شد که کاربرد هریک فرق کند. اما کاربرد برق تک فاز و سه فاز در کجاست؟
اصولا با توجه به ویژگی های برق تک فاز و تفاوت های ساختاری آن با برق سه فاز، بیشتر در مراکز درون شهری و واحد های مسکونی – تجاری – اداری استفاده می شود. اما همین ساختمان ها و واحدها اگر دارای آسانسور باشند، باید برای کارکرد بهتر آن از برق سه فاز استفاده کنند. کاربرد برق سه فاز در مقایسه با برق تک فاز چه خواهد بود؟
طبعا در مراکز صنعتی – کارگاهی – کارخانه ای و گلخانه ای که بیرون شهر واقع شده اند و ضمنا نیاز به برقی قدرتمندتر می باشند، از برق سه فاز به جای تک فاز استفاده می شود. این فرق اساسی در کاربرد برق تک فاز و سه فاز اثر چشمگیری دارد؛ چرا که میتواند در خروجی این مراکز هم تفاوت ایجاد کند.
پرنیک با ارائه بهترین ترانس های اتوماتیک و استابلایزر دانش بنیان در دو نوع تک فاز و سه فاز برای تمام تجهیزات برقی منزل و صنعتی، این لوازم را برای تمام عمر بیمه می کند. پرنیک این استابلایزرها را با دو سال گارانتی تعمیر ( قابل تمدید ) و یک هفته ضمانت مرجوعی، با بهترین قیمت روانه بازار کرده تا خیال خریداران از خرید یک استابلایزر مناسب برای جبران نوسان ولتاژ برق راحت کند. شما میتوانید از طریق صفحه فروشگاه، این محصولات را مشاهده کرده و برای اطلاعات بیشتر با کارشناسان پرنیک تماس حاصل کنید.
فرق ها و تفاوت برق سه فاز و تک فاز نباید برای شما دغدغه باشد؛ ما در تمام این مسیر همراه شماییم!